Στο ημερολόγιο της ελληνικής πολιτικής ιστορίας βρίθουν οι σημαδιακές ημερομηνίες. Πολλές από αυτές έχουν ξεχαστεί, άλλες έχουν διαγραφεί, ενώ για τις περισσότερες και σημαντικότερες γίνεται προσπάθεια να καταντήσουν απλές «εορταστικές επέτειοι», δηλαδή κατά το κοινώς λεγόμενο πανηγύρι. Η ιστορική μνήμη ωθείται από αντιδραστικές ή και συντηρητικές κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις για να μεταμορφωθεί σε κλίβανο απολύμανσης των ζωντανών μηνυμάτων του Λαού. Είναι εμφανής η προσπάθεια να εκτονωθεί η δυναμική σημασία μιας σημαδιακής ημερομηνίας, όπως 17η Νοέμβρη 1973, και να συρρικνωθεί το νόημα της λαϊκής εξέγερσης του Πολυτεχνείου, να στενέψει σε περιεχόμενο και να ευνουχίσει σαν πολιτική παρουσία και ιστορικό κατηγόρημα το Πολυτεχνείο.
Όμως για το λαό μας, οι στόχοι του Πολυτεχνείου παραμένουν ανεκπλήρωτοι και ο αγώνας του για εθνική ανεξαρτησία, λαϊκή κυριαρχία και κοινωνική απελευθέρωση συνεχίζεται. Γι αυτό και το Πολυτεχνείο ούτε έχει ούτε πρόκειται να ανακαταληφθεί από το σύστημα, κατεστημένων φορέων εξουσίας και ιδεολογίας, ούτε θα αφομοιωθεί και θα ενταχθεί στις αλλοτριωτικές διαδικασίες του.
Το Πολυτεχνείο παραμένει ορόσημο και συνάμα αφετηρία.
Ξεπερνώντας τα πλαίσια μιας κοινής ιστορικής επετείου γίνεται το σύμβολο της λαϊκής αντίστασης ενάντια στην αμερικανοκίνητη Χούντα και στο εξαρτημένο καθεστώς των μονοπωλίων και του ιμπεριαλισμού, που τη γέννησαν και τη στήριξαν.
Είναι εθνική υποθήκη και η ανανέωση του συμβουλίου της γενιάς του Πολυτεχνείου με εκείνες τις γενιές, που πάλεψαν ανάλογα και ηττήθηκαν, γιατί προδόθηκαν από πολιτικούς φορείς είτε ανίκανους και ανεπαρκείς, είτε διαβρωμένους και υποταγμένους σε ξένα κέντρα λήψης αποφάσεων.
Παράλληλα όμως είναι και η βάση για νέο ξεκίνημα, για νέους αγώνες, για τη πραγμάτωση των ανεκπλήρωτων στόχων του λαϊκού κινήματος.
Το Πολυτεχνείο είναι συνέχεια και προέκταση. Ο αντιϊμπεριαλιστικός και εθνικοαπελευθερωτικός χαρακτήρας του λαϊκού ξεσηκωμού του Νοέμβρη λειτουργεί σαν νήμα και ιμάντας που συνδέει το Πολυτεχνείο με κάθε κορύφωση ή κρίση της νεοελληνικής ιστορίας, όπως η πολυεπίπεδη κρίση, που βιώνουν με δραματικές συνέπειες οι Έλληνες από το 2009 και εντεύθεν.
Το Πολυτεχνείο ως οριακή στιγμή στην αλυσίδα των κρίσεων της ελληνικής κοινωνίας συμπυκνώνει μια πραγματικότητα και ένα μύθο και έτσι εγγράφεται στην ιστορική μνήμη του λαού.
Ως ιστορικό γεγονός μορφοποιεί πολιτικές ευαισθησίες και λαϊκά οράματα, ενώ παραλλήλως εκφράζει το όχι των νέων στη δικτατορική βαρβαρότητα και καταπίεση. Από κορυφαία εκδήλωση του αντιδικτατορικού αγώνα μετατρέπεται σε μαζική αντιϊμπεριαλιστική κινητοποίηση πολιτών, όπου αποθεώνεται και κυριαρχεί ο αυθορμητισμός των μαζών εκτός και κατέναντι των επιδιώξεων πολιτικών οργανώσεων και κομματικών σχηματισμών.
Ως μύθος πλάθεται και διογκώνεται από τις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας και κυρίως της πολιτικής εκπροσώπησής της να καλύψουν συμβιβασμούς και τύψεις των «πολλών φρονίμων απόντων στην αντιδικτατορική πάλη», γιατί εξυπηρετεί την απενοχοποίηση της απουσίας της σιωπηλής πλειοψηφίας και της δειλίας της πολιτικής και πνευματικής ελίτ και έτσι λειτουργεί ως «μεγάλο εθνικό άλλοθι ενός λαού, που λιποψύχησε μπροστά στα τανκς και συμβιβάστηκε με τους δικτάτορες», όπως με ειλικρίνεια και θάρρος έγραψε ο αλησμόνητος, σεμνός αγωνιστής, Παναγιώτης Κανελλάκης. Έτσι εξηγείται η εκ των υστέρων λατρεία του Πολυτεχνείου με τελετουργικές πομπές, δοξαστικά, πανηγυρικούς λόγους, στεφάνια, σουβλάκια, τηλεοπτικά σποτ πολιτικών αρχηγών και δηλώσεις πρωταγωνιστών και μη από αρχείο, πλην όμως όταν η πραγματικότητα μυθολογείται ως επίχωση συλλογικής ενοχής, κυριαρχούν οι μισές και υποχωρούν οι μεγάλες αλήθειες.
Στο κατ’ έτος επαναλαμβανόμενο ερώτημα «ποιο ήταν και τι απέγινε το νόημα του Πολυτεχνείου» η απάντηση δεν μπορεί να είναι μονοσήμαντη και «τετηγμένη» στο σήμερα, γιατί υπήρξαν τόσα νοήματα όσοι και οι τυχεροί συμμέτοχοι, που όλοι μαζί συναντήθηκαν στη πίστη ότι πάντοτε η αμφισβήτηση είναι δικαίωμα και συχνότατα η ανυπακοή είναι υποχρέωση.
Ιωάννης Κ. Μαντζουράνης
(Πηγή: https://slpress.gr/anadimosieuseis/17-noemvri-1973-mythos-kai-pragmatikotita/)